افسردگی بعد از زایمان چیست؟ علائم و راه های درمان

بسیاری از افراد تصور می کنند پس از زایمان و گذر از دوره بارداری، دیگر مشکلات مادر به صورت کامل رفع می شود و دیگر چالشی در راه نیست؛ اما باید بگوییم سخت در اشتباه هستید چرا که پس از دوران زایمان سختی های خاص و بیشتری به سراغ تان خواهد آمد. یکی از مشکلاتی که برخی از مادران درگیر آن می شوند، مسئله افسردگی بعد از زایمان است؛ این افسردگی علائم خاصی را به دنبال دارد و می تواند برای مدتی سلامت روح و روان مادر را تحت الشعاع قرار دهد از این رو باید اطرافیان نسبت به این موضوع آگاه بوده و اطلاعات کامل در اختیار داشته باشند تا بتوانند به مادر در گذر از این بحران کمک کنند. در این مطلب بیشتر در مورد این نوع افسردگی و علائم و راه های درمان آن صحبت می کنیم. با ما همراه باشید و ادامه مطلب مان را از دست ندهید.

افسردگی بعد از زایمان چیست؟

مادر شدن یک حس جدید و در عین حال هیجان انگیز است. البته مادران عزیز از شروع دوران بارداری تا بعد از زایمان با یک سری چالش ها دست و پنجه نرم خواهند کرد؛ از این رو باید خود را برای آن آماده کنند. در دوران بارداری مشکلاتی از قبیل کم خونی، بی خوابی بارداری، حالت تهوع های پی در پی و شدید، فشار خون بارداری و… به وجود می آیند که البته شدت آن ها برای هر فردی متفاوت است. اما این تمام ماجرا نیست.

ما با مقوله ای به نام افسردگی بعد از زایمان نیز مواجه هستیم که شاید اطلاعات و دانش مردم در مورد آن چندان زیاد نباشد. مسئله مهمی که برخی از مادران عزیز با آن دست به گریبان هستند و بر این باورند که مشکل تنها از آن هاست و با این حس خود را به شدت عذاب می دهند.

این افسردگی شدت های مختلفی دارد و می تواند چند هفته، چند ماه و یا حتی تا یک سال به طول بینجامد. البته این در صورتی است که علائم افسردگی به سرعت تشخیص داده شده و اقدامات لازم برای درمان آن انجام شوند. در غیر این صورت ممکن است افسردگی تا سال ها با مادر همراه باشد و او را از داشتن یک زندگی طبیعی و آرام محروم کند.

افسردگی بعد از زایمان چه علائمی دارد؟

برخی از افراد تصور می کنند تغییرات خلق و خو بعد از زایمان، طبیعی است. البته این موضوع به دلیل بر هم ریختن هورمون ها و تغییرات جسمانی می تواند تا اندازه ای طبیعی باشد. اما باید بدانید که تغییرات شدید خلق و خو یک نشانه و علامت از افسردگی بعد از زایمان است. تغییرات خلقی تنها یکی از علائم افسردگی بعد از زایمان است؛ این معضل روحی علائم دیگری دارد که در ادامه به مهم ترین آن ها اشاره می کنیم.

توجه داشته باشید که لزوما نباید تمام علائم را به صورت یک جا داشته باشید. برخی از مادران تنها چند نشانه از آن را دارند و همین کافیست تا لازم باشد آن ها سریعا برای درمان به یک کلینیک روانشناسی مراجعه کنند. از علائم افسردگی بعد از زایمان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس گناه و عذاب وجدان بدون دلیل
• احساس غم و اندوه شدید بدون دلیل
• بی اشتهایی شدید یا افزایش اشتها
• احساس خشم شدید و پرخاشگری
• داشتن وسواس بیش از اندازه
• اختلال در خواب و کم خوابی
• فکر آسیب به خود یا کودک
• ترس از تنها ماندن با کودک
• افکار منفی در مورد خود
• حس خجالت و شرمندگی
• حواس پرتی و فراموشی
• احساس ناامیدی مفرط
• حس بی ارزش بودن
• احساس پوچی شدید
• گریه های بی دلیل
• خواب زیاد
• تاری دید
• بی قراری
• حملات پانیک
• کاهش تمرکز
• ترس از مادر بودن
• از دست دادن کنترل
• نوسانات شدید خلقی
• مشکل در تصمیم گیری
• کاهش هیجان و اشتیاق
• ترس از مسئولیت پذیری
• کناره گیری از خانواده و دوستان
• عدم توانایی در برقراری ارتباط درست با کودک

راه های درمان افسردگی بعد از زایمان

افسردگی بعد از زایمان در صورتی که به موقع تشخیص داده نشود، می تواند عواقب بدی را به دنبال داشته باشد. در اغلب موارد علائم افسردگی تشدید و حاد می شوند و درمان آن نیز سخت و گاه زمان برتر خواهد شد. احساس دلهره و ترس دائمی در مادر می تواند زندگی او را مختل کند. بنابراین لازم است مادران عزیز نسبت به تغییرات خلق و خویی پس از زایمان خود توجه بیشتری داشته باشند و در صورت مشاهده علائم گفته شده، سریعا به یک مرکز مشاوره مراجعه کنند.

اینکه درمان افسردگی به چه نحوی است و چه مدت طول می کشد، بسته به شرایط هر فرد متفاوت است. بنابراین نمی توان یک نسخه واحد را برای همه افراد تجویز کرد. در ادامه موثرترین روش ها برای درمان افسردگی بعد از زایمان را معرفی خواهیم کرد.

1. روان درمانی

قطعا اولین و ضروری ترین اقدامی که باید در شروع مسیر درمان انجام داد مراجعه به یک مرکز مشاوره معتبر است. افراد باید ابتدا در جلسه مشاوره و روان درمانی شرکت کنند و علائم و حالات خود را با مشاور یا روانپزشک در میان بگذارند. بدین صورت می توان تحت نظر یک فرد متخصص ادامه مسیر درمان را در پیش گرفت.

درمانگر بسته به علائم و شدت آن در فرد یک سری توصیه های درمانی را در اختیار او قرار می دهد. از جمله این روش ها دارو درمانی است که یک اقدام موثر در جهت درمان افسردگی بعد از زایمان به شمار می رود. البته تجویز دارو معمولا زمانی اتفاق می افتد که شرایط روحی فرد بحرانی است و تنها به کمک دارو می توان علائم افسردگی را کاهش داد.

2. داشتن یک سبک زندگی سالم

قطعا شرایط و سبک زندگی افراد در خوب یا بد بودن شرایط روحی آن ها تاثیرگذار است. یکی از راهکارهای درمانی مفیدی که می تواند علائم افسردگی بعد از زایمان را کاهش دهد و به مرور آن را برطرف کند، دنبال کردن یک سبک زندگی سالم است. سبک زندگی سالم به این معناست که فرد به سلامت جسمی و روحی خود اهمیت بیشتری دهد و همچنین اطرافیان نیز توجه بیشتری نسبت به او داشته باشند. از جمله اقداماتی که در این زمینه می توانند موثر باشند عبارتند از:

• داشتن فعالیت بدنی مثل پیاده روی (بهتر این است که همراه با نوزاد این کار را انجام دهید تا حس بهتری نسبت به او پیدا کنید. بدین صورت که کالسکه نوزادتان را بردارید و کودک تان را درون آن بگذارید و مدت زمانی را به پیاده روی مادر و فرزندی تان اختصاص دهید.)
• تنظیم یک رژیم غذایی اصولی و سالم
• استراحت کافی داشتن
• عدم مصرف دخانیات و الکل
• وقت گذراندن با دوستان و خانواده
• داشتن تفریحات سالمی که می تواند باعث تغییر روحیه شود. مانند سفر کردن، بیرون رفتن، خرید کردن، فیلم دیدن و…

3. درخواست کمک از دیگران

گاهی وضعیت روحی مادر آنچنان در هم تنیده می شود که انجام امور عادی زندگی نیز برای او ناممکن می شود؛ در چنین شرایطی درخواست کمک از دیگران می تواند بسیار کمک کننده باشد. در واقع دیگر افراد خانواده باید وضعیت روحی مادر را درک کنند و تمام تلاش خود را به کار گیرند تا در این بازه زمانی کمی بیشتر با او همدلی و همراهی نمایند. صحبت کردن، درد و دل کردن، کمک به مادر برای نگهداری و مراقبت از نوزاد و… می تواند به او کمک کند تا زودتر حال خوب خود را بازیابد.

کلام آخر

امیدواریم از این مقاله نهایت لذت را برده باشید؛ ما نیز تمام سعی و تلاش مان را کردیم تا بتوانیم مطلب مفید و جامعی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. چنانچه پس از مطالعه این مطلب باز هم ابهاماتی دارید به سوالات آخر مقاله توجه کنید.