روش صحیح ماساژ نوزاد و تاثیرات آن بر سلامت نوزاد

زمان ‌های گذشته اعتقاد والدین بر این بود که نوزاد باید حتماً درون قنداق پیچیده شود تا از سرما و گرما محافظت شده و نوعی احساس امنیت در او ایجاد شود. اما امروزه به این نتیجه رسیده اند که قنداق کردن نوزاد بخصوص اگر به روش غیر اصولی انجام شود می ‌تواند عوارض زیادی برای نوزاد به دنبال داشته باشد.این روزها والدین نه تنها از معایب قنداق کردن آگاه شده ‌اند، بلکه به این موضوع پی برده اند که آزاد گذاشتن و حتی ماساژ نوزاد تا چه اندازه می ‌توانند به رشد بهتر او کمک کنند.

البته ماساژ دادن نوزاد نیز اصول خاص خود را می ‌طلبد و بدون مهارت کافی نباید اقدام به چنین کاری کرد. در این مطلب قصد داریم در رابطه با نحوه صحیح ماساژ و تاثیرات آن بر سلامت نوزاد صحبت کنیم.

اهمیت ماساژ نوزاد

همه ما به خوبی می دانیم که ماساژ دادن تا چه اندازه در تسکین دردها و افزایش آرامش بدن تاثیرگذار است. پس چرا باید کودک خود را از این مزایا محروم کنیم؟ این عمل می ‌تواند فواید بسیار زیادی برای او داشته باشد. برخی از افراد با این سوال در ذهن خود کلنجار می ‌روند که نوزادی که بدن بسیار ضعیف و نحیفی دارد چرا باید به ماساژ نیاز داشته باشد و این کار چه ضرورتی دارد؟

شاید ماساژی که ما مد نظرمان است با آن چیزی که شما در ذهن می ‌پرورانید کمی متفاوت باشد. قرار نیست بدن ظریف نوزاد زیر مشت و مال دست ‌های ما تحت فشار قرار بگیرد. ماساژ نوزاد به مجموعه ‌ای از حرکت ‌های دورانی گفته می شود که روی نواحی دست ‌ها، پاها و پشت او انجام می شوند. این حرکات نیز بسیار آهسته و با ملاحظه انجام خواهند شد.

اگر بتوانید ماساژ نوزاد را به طور مرتب و روزانه انجام دهید، شاهد نتایج مثبت آن در روحیه و سلامت نوزاد خود خواهید بود. البته همانطور که اشاره کردیم ماساژ دادن قواعد و اصول خاص خود را دارد و باید به درستی انجام شود.

تاثیرات ماساژ بر سلامت نوزاد

از مهم ترین تاثیرات و فواید ماساژ برای نوزاد می ‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• اولین و مهم‌ ترین مزیت آن برای نوزاد ایجاد یک آرامش سراسری در بدن اوست. به گونه ای که حتی در اکثر مواقع اختلال خواب نوزاد نیز برطرف شده و می تواند شب ها بسیار سریع و راحت به خواب رود.
• اگر نگران کمبود وزن فرزند خود هستید، می توانید با ماساژ روزانه به وزن گیری بیشتر او کمک کنید.
• ماساژ دادن عملکرد دستگاه گوارش را بهبود بخشیده و هضم غذا را آسان ‌تر می‌کند.
• قطعاً یکی از مزایای ماساژ دادن اصولی رفع و درمان قلنج است.
• به کمک ماساژ می ‌توان احتمال ابتلای نوزاد به زردی را کاهش داد.
• ماساژ می ‌تواند باعث افزایش مقاومت بدن در برابر بیماری ‌ها شده و به تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
• ماساژ دادن تا حد زیادی استرس در کودک را از بین می ‌برد.
• زمانی که پدر یا مادر اقدام به ماساژ نوزاد می کنند با برقراری تماس با او، تعاملی عاطفی و پیوندی عمیق میان آن ها ایجاد می شود.
• این عمل به سلامت پوست نوزاد نیز کمک بسیار زیادی می‌کند.
• باعث افزایش اعتماد به نفس نوزاد می ‌شود.
• میزان تحریک پذیری، گریه و بی ‌قراری در نوزاد را کاهش می ‌دهد.
• این عمل به رشد و ارتقای عاطفی و اجتماعی نوزاد کمک زیادی می‌کند.
• ماساژ، هورمون ‌های رشد در بدن نوزاد را تحریک کرده و با افزایش آن ها در بدن به رشد بهتر نوزاد کمک می‌کند.
• باعث بهبود عملکرد شناختی در نوزاد می ‌شود و درک او از شرایط بدن را افزایش می‌ دهد.

روش صحیح ماساژ نوزاد

حالا که به مزایای ماساژ نوزاد پی بردیم، وقت آن رسیده که روش درست ماساژ را نیز فرا بگیریم. قبل از هر چیزی باید بدانید که برای ماساژ بهتر نوزاد لازم است از قبل روغن بچه که ترکیبات آن کاملاً سازگار با پوست بدن نوزاد است را آماده کنید. البته می ‌توانید بدون روغن نیز این کار را انجام دهید.

ولی معمولاً استفاده از روغن بچه که فاقد بو و عطر است، باعث می ‌شود تا در زمان ماساژ دادن پوست نوزاد خیلی کشیده نشده و دچار سوزش یا درد نشود. در واقع استفاده از روغن مخصوص بچه می ‌تواند این کار را هم برای شما و هم برای نوزاد فرایند دلنشین ‌تری کند.

پس از آماده کردن روغن بچه باید یک موقعیت مناسب را در نظر بگیرید که هم خودتان در این موقعیت راحت باشید و هم نوزادتان. از آن جایی که در فرایند ماساژ لباس‌ های نوزاد درآورده می ‌شوند، بهتر است دمای محیط را از قبل تنظیم کنید تا نه خیلی گرم و نه خیلی سرد باشد.

ماساژ دادن به خودی خود جریان خون در بدن را افزایش داده و باعث افزایش دمای بدن می ‌شود. بنابراین اگر دمای محیط بیش از اندازه گرم باشد، ممکن است نوزاد در هنگام ماساژ گرفتن از حال برود. همچنین سرد بودن محیط نیز می ‌تواند باعث سرما خوردن نوزاد شود. دمای 24 درجه سانتیگراد می ‌تواند دمای استانداردی برای اتاق ماساژ باشد.

اگر تخت خواب دارید روی آن یک حوله تمیز و نرم بیاندازید. در صورت نداشتن تخت نیز می ‌توانید یک پتوی نرم و مناسب روی فرش پهن کنید و نوزاد را روی آن قرار دهید. برای آرامش بیشتر خود و نوزادتان می ‌توانید یک موسیقی آرامش بخش و آرام در محیط پخش کنید.

روش صحیح ماساژ صورت و پشت

برای این کار از بالاترین قسمت بدن شروع می‌کنیم و به پایین ‌ترین قسمت که پاها هستند می رسیم. از آن جایی که ناحیه سر و جمجمه نوزاد در ماه‌ های ابتدایی تولد هنوز به طور کامل سفت و محکم نشده، بهتر است برای ماساژ به این قسمت‌ فشار زیادی اعمال نکرده و تنها از نوک انگشتان خود استفاده کنید. روش صحیح ماساژ نیز به شرح زیر است:

• با انگشتان خود از وسط پیشانی نوزاد شروع کرده و حرکت خود را به سمت گوشه ها و در نهایت روی گونه ها به آرامی ادامه دهید.
• با حرکات دورانی آرام روی پوست سر نوزاد بکشید.
• برای ماساژ پشت نوزاد نیز او را به آرامی روی شکم قرار دهید و با حرکات دست از پشت گردن تا ناحیه باسن بالا و پایین بروید. حرکات را به آرامی انجام دهید و به هیچ عنوان روی ستون فقرات مانور ندهید. ( از آن جایی که در این مرحله نوزاد باید روی شکم خوابانده شود، بهتر است این کار را زمانی که نوزاد شیر خورده انجام ندهید.)
• روی باسن نوزاد نیز می توانید حرکات دورانی را مانند سر انجام دهید.
• برای ماساژ دادن پشت و کمر نوزاد نباید فشار زیادی اعمال کنید. فرم و حالت انگشتان و دست های شما باید چیزی مشابه خاراندن پوست باشد.
• شانه های نوزاد را نیز می توانید به آرامی با حرکات دایره ای انگشتان ماساژ دهید.

روش صحیح ماساژ شکم

برای این کار باید خیلی محتاطانه پیش بروید. روش درست ماساژ شکم نوزاد به صورت زیر است:

• می توانید برای شروع ماساژ به کمک یک دست از ناحیه قفسه سینه به شکل دورانی و به آرامی حرکات را انجام دهید.
• برای ماساژ شکم نوزاد نیز باید همین حرکات دورانی را هم جهت با عقربه های ساعت و با ملایمت و نوازش انجام دهید.
• در نواحی اطراف ناف نیز باید به آرامی حرکات را انجام دهید. می توانید نواحی اطراف آن را به شکل دایره ای با یکی از انگشتانتان ماساژ دهید.
• یکی از مزایای ماساژ نوزاد که به آن اشاره نشد، دفع گازهای معده است. برای این کار می توانید ران و پاهای نوزاد را در دستان خود گرفته و پاها را به آهستگی به سمت شکم جمع کنید. در همین حین کفل نوزاد را به آرامی به سمت راست و چپ بچرخانید. این اقدامات قطعا در آزادسازی گاز معده تاثیرگذار خواهند بود.
• نکته ای که در ماساژ شکم باید بدانید این است که تا زمانی که بند ناف نیفتاده است، نباید شکم را ماساژ دهید.

روش صحیح ماساژ پای نوزاد

بهترین روش ماساژ پای نوزاد به شرح زیر است:

• مقدار کمی روغن بچه روی دستان تمیز خود بریزید و کف دست ها را کاملا آغشته به روغن کنید. برای این کار از بهترین روغن بچه استفاده کنید.
• حال به آرامی یکی از پاهای کودک را از سمت قوزک پا گرفته و با دست دیگر به کمک انگشت خود حرکات دورانی را روی کف پا انجام دهید.
• می توانید بعد از انجام حرکات دورانی، از پاشنه پا تا انگشتان پا به آرامی دست بکشید و بالا و پایین بروید. اینگونه جریان خون در کف پا بیشتر می شود.
• تمام این عملیات را برای پای دیگر نوزاد نیز انجام دهید.
• انگشتان پا را نیز می توانید اندکی ماساژ بدهید. البته حتما این کار به آرامی و با احتیاط باید انجام شود.
• اطراف قوزک پا را نیز به صورت دایره ای دست بکشید.
• ران ها و ساق پای نوزاد را نیز می توانید از بالا به پایین به آرامی دست بکشید و یا همچون حالت رول کردن خمیر ماساژ بدهید.

نکات مهم در ماساژ نوزاد

بهتر است این نکات را در زمان ماساژ نوزاد رعایت کنید تا فرایند ماساژ برای نوزاد لذت بخش تر باشد:

• مکانی که برای ماساژ انتخاب می کنید، بهتر است تمیز، عاری از هر گونه ریخت و پاش یا سروصدای اضافی باشد.
• حتما قبل از شروع ماساژ نوزاد، دستان خود را با آب و شوینده دست به طور کامل شسته و خشک کنید.
• لوازم الکترونیکی مثل گوشی موبایل را از اتاق ماساژ خارج کنید.
• تمام حواس و تمرکز خود را در ماساژ روی بدن نوزاد معطوف کنید و به چیزی دیگری فکر نکنید.
• آواز خواندن، گفتن کلمات عاشقانه ای همچون “دوستت دارم” و لبخند روی لب داشتن در فرایند ماساژ قطعا تاثیر بسیار مثبتی روی نوزاد خواهند داشت.
• از قبل لباسی کاملا تمیز و لطیف را کنار بگذارید تا پس از پایان ماساژ سریعا به تن نوزاد کنید.