شایع ترین بیماری ها در نوزادان (علائم و درمان)

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی اکثر بیماری ها قابل درمان هستند؛ شمایی که این مقاله را مطالعه می کنید احتمالا پدر یا مادر هستید و یکی از نگرانی هایتان بیمار شدن کودک تان است. بیماری نوزادان از جمله ترس برانگیزترین ها دوه ها برای والدین است؛ زیرا نوزاد شما نمی تواند به شما مشکلش را بگوید. از این رو در ادامه برایتان از 20 بیماری شایع نوزادان خواهیم گفت.

بیماری های نوزاد

بدن ما بزرگ تر ها در برابر بیماری ها مقاوم و قوی شده اما نوزادان سیستم ایمنی بدن شان بسیار ضعیف تر است و بیشتر در معرض بیماری های عفونی و ویروس ها قرار دارد. از این رو ممکن است دچار بیماری های مختلفی شوند و از آنجایی که ممکن است هنوز به دوره ای نرسیده باشند که درد و مشکلشان را بگویند؛ آشنایی والدین با بیماری های شایع در بین نوزادان امری ضروری است که در زیر به 20 مورد از این بیماری ها اشاره می کنیم.

1. گلودرد

یکی از شایع ترین بیماری نوزادان گلودرد است که اصلی ترین عامل آن سرماخوردگی است. این گلودرد به دو صورت به سراغ نوزاد شما می آید اول گلودرد ویروسی و دوم گلودرد باکتریایی.

اگر گلودرد نوزاد شما از نوع ویروسی باشد نیاز به درمان خاصی ندارد و طی 3 الی 5 روز خوب می شود (اما لازم است نوزاد شما زیر نظر پزشک باشد تا در صورت نیاز از داروهایی مانند استامین و فن، ایبوبروفن و .. برای اوی تجویز شود.)

اما اگر گلودرد نوزادتان همراه با شکم درد، گلودرد، تب و بی قراری زیادی همراه بود گلودرد از نوع باکتریایی است. این ویروس از طریق عطسه و سرفه به کودک تان منتقل شده است و حتما باید به پزشک مراجعه کنید چرا که بدن نوزاد شما هنوز قدرت مقابله با باکتری ها را ندارد و این موضوع به سرعت باعث کاهش وزن نوزاد می شود.

2. گوش درد

دومین بیماری شایع در نوزادان گوش درد است که بسیار کودک را کلافه می کند. معمولا گوش درد همراه با درد دندان، یا کاهش شنوایی و یا درد در هنگام بلعیدن همراه است.

اگر نوزاد شما در کنار درد گوش، دندان درد هم هست نیازی به نگرانی نیست نوزاد شما می خواهد دندان در بیاورد. اگر گوش درد با کاهش شنوایی همراه بود ممکن است شیء در گوش نوزاد گیر کرده و یا به اصطلاح جرم گرفته باشد. که در این حالت باید داخل گوش نوزاد را نگا بیاندازید و در صورت وجود جرم اقدام به تمیز کردن گوش نوزاد کنید.

گوش درد همراه بلعیدن نیز می تواند ناشی از سرماخوردگی نوزاد باشد که نیاز است در ایین خصوص با پزشک مشورت کنید تا از داروهای سرماخوردگی برای نوزاد تجویز کند. حال اگر گوش درد همراه با تب باشد؛ علائم ناشی از عفونت گوش است که باید برای آن از متخصص مشورت بگیرید.

3. عفونت پوست

عفونت پوست نیز در نوزادان بسیار شایع است؛ رایج ترین عفونت ها شامل راش پوستی، عفونت های قارچی، عفونت های انگلی و عفونت های ویروسی پوست است. بنابراین بهتراست روتین پوستی و مراقبتی کودک را رعایت کنید؛ از شامپو مخصوص کودکان برای حمام، از کرم و لوسیون بچه برای بعد از استحمام، پودر بچه مناسب برای تعویض نوزاد و … استفاده کنید.

4. عفونت ادراری

یکی از دلایل عفونت ادرار در نوزادان وجود میکروب در دستگاه تناسلی کودک است. از جمله عوامل ابتلا به این مشکل عبارتند از: یبوست، ختنه نشدن پسران، عوامل ژنتیکی، نگه داشتن ادرار، برگشت ادرار و … . علائم این بیماری نیز شامل؛درد پهلو، اسهال، بوی بد ادرار، درد در ناحیه شکم و بی قراری حین ادرار و … است. بهتر است تا قبل از یک ماهگی نسبت به ختنه نوزادتان اقدام کنید؛ هر چه نوزاد کوچک تر باشد عوارض و درد آن کمتر می شود.

5. برونشیت

عوامل به وجود آورنده این بیماری آلودگی هوا، باکتری و ویروس، دود سیگار و …است. اگر نوزاد شما علائم زیر را داشت او را به پزشک ببرید.

• تب و لرز
• سردرد
• تنگی نفس
• گرفتگی صدا
• بدن درد
• گلودرد
• درد قفسه سینه حین تنفس
• سرفه
• خس خس سینه
• آبریزش سینه
• ضعف و بی حالی

6. آسم و آلرژی

اصلی ترین عامل این بیماری واکنش سیستم ایمنی بدن و استفاده از مواد حساسیت زا است که اصلی ترین عوامل مبتلا شدن به آسم در نوزادان عبارتند از:

• چاقی مفرط و یک دفعه
• آلودگی هوا
• آلرژی یا حساسیت غذایی
• آلرژی یا حساسیت دارویی
• دود سیگار
• سابقه خانوادگی

علائم آسم نوزادان

• خستگی مفرط
• سرفه مخصوصا شب ها
• تنگی نفس
• بی قراری برای تنفس
• خس خس سینه
• احساس فشار روی قفسه سینه و اصطلاحا در هم پیچیدگی نوزاد

7. دیابت

اگر سطح گلوکز خون نوزاد بیش از حد افزایش داشته باشد اصطلاحا می گویند کودک دیابت دارد. دیابت معمولا به دو دسته تیپ یک و تیپ دو تقسیم می شود که معمولا برای نوزادان تیپ یک شایع تر است. تیپ یک به دلیل اختلالات ژنتیکی می باشد و تیپ دوم به دلیل مناسب نبودن غذای نوزاد.

8. زردی نوزاد

قطعا تاکنون بارها اسم زردی نوزاد به گوش تان خورده است. امروزه از هر 10 نوزاد که به دنیا می آیند حدود 7 نفر از آن ها دچار زردی پوست هستند. هنگامی که بیلی روبین خون نوزاد شما بیش از حد کم شده باشد پوست نوزاد رنگی مایل به زردی می گیرد دلیل آن هم این است که کبد به اندازه کافی رشد نکرده و نمی تواند بیلی روبین اضافه خون کودک را تجزیه کند.

9. کولیک

اگر کودک شما بدون دلیل مخصوصا شب هنگامگریه های جیغ دار می کشد و دستشویی می کند و بی قرار است احتمالا دچار کولیک یا قلنج روده شده است. این بیماری به دلیل گاز هورمون هایی است که در معده نوزاد ترشح و تولید می کند.

10. کبودی پوست نوزاد

اکثر نوزادان بدو تولد پوست شان آبی و کبود است؛ که به دلیل فشار و بی تحرکی در شکم مادر است و به مرور زمان (بالا رفتن گردش خون نوزاد) برطرف می شود.

11. مخملک

اسکارلاتینا یک بیماری عفونتی است که باعث به وجود آمدن بثورات پوستی می شود که مخملک نام دارد. این بیماری باکتریایی است و باعث گلودرد می شود.

12. فلج مغزی

به نوعی اختلال مزمن می گویند که توانایی نوزاد برای فعالیت بدن را مختل می کند. این اختلال می تواند در دوران بارداری یا بدو تولد به وجود بیاید. گاها این اختلال از سال اول یا دوم به بعد از تولد نمایان می شود.

13. اسهال و استفراغ

یکی دیگر از بیماری های نوزادان اسهال است. حتما برای شما هم پیش آمده که هنگام تعویض پوشک با مدفوعی رقیق مواجه شده اید. مهم ترین علت های این بیماری عبارتند از:

• مسمومیت غذایی
• نوشیدن بیش از حد آبمیوه
• سندروم روده تحریک پذیر
• استفاده مادر یا کودک از آنتی بیوتیک
• عفونت های باکتریایی
• عفونت انگلی
• عفونت ویروسی
• عدم تحمل لاکتوز
• عدم تحمل فروکتوز
• عدم تحمل ساکارز
• و …

برای درمان این بیماری نوزادتان نیاز است مرتب دست هایتان را بشویید. برای کودک تان دستکش پارچه ای بگیرید تا دست های آلوده خود را درون دهان نکند؛ اگر از شیرخشک استفاده می کنید مرتب شیشه و سرشیشه کودک را ضدعفونی کنید. در صورتی که اطلاعات کافی در زمینه تهیه شیر خشک و ضدعفونی کردن شیشه شیر ندارید می توانید به مقاله قبل ما که درباره تهیه شیر خشک مراجعه کنید.

چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنید؟

• وجود خون در مدفوع
• مدفوعی بد بو یا چرکی
• زرد شدن رنگ پوست
• وجود بیماری مزمن و زمینه ای
• طولانی شدن اسهال
• درد در ناحیه شکم
• بی قراری مداوم کودک

14. آبله مرغان

آبله مرغان نیز یکی از بیماری هایی است که کودکان فورا به آن مبتلا می شوند؛ اصلی ترین دلیل آن وجود ویروس به نام واریسلازوستر می باشد. علائم آن شامل تب، سردرد، بدن درد، بی اشتهایی، خارش، سرفه، ضعف و بی حالی می باشد که پس از گذشت یکی دو روز راش های قرمز رنگی روی پوست ظاهر می شوند که با ترکاندن آن ها روی تمامی بدن پخش می شوند.

مراقبت های لازم از کودک در زمان این بیماری شامل حمام کردن با آب گرم، مصرف غذاهای نرم، آبکی و کم ادویه، شست و شوی مرتب دست ها با آب و صابون، عدم اجازه به کودک برای خاراندن، استفاده از لوسیون ها برای التیام خارش پوست.

15. بیماری های شایع نوزادان نارس

به کودکانی که قبل از هفته 37 ام به دنیا بیایند نارس می گویند. هفته های پایانی بارداری جنین شما وزن می گیرد و به اصطلاح کامل می شود؛ زایمان زودرس از موعد باعث بیماری ها و نارسایی هایی می شوند که اساسی ترین آن ها عبارتنداز:

• هیپربیلی روبینمی یا زردی
• انترکولیت نکروزان
• آپنه
• فشارخون پایین
• سندرم زجر تنفسی
• کم خونی
• دیسپلازی برونکوپولمونری
• عفونت ها
• مجرای شریانی باز

16. بیماری دست، پا و دهان

HFMD نام دیگر این بیماریست که بسیار در کودکان شایع است و از ویروس هایی از جمله کوکساکی ایجاد می شود. اوج این بیماری در فصل های بهار، تابستان و پاییز است که اغلب کودکان زیر 5 سال را درگیر می کند البته گاها بزرگسالان نیز به این بیماری مبتلا می شوند. این بیماری قابلیت انتقال از فرد به فرد دیگر را از طریق مایع موجود در تاول ها، ترشحات بینی، ترشحات گلو، مدفوع و … دارد.

علائم این بیماری تب، گلودرد، بثورات قرمز رنگ روی پوست، تاول در دهان، تاول در گلو و … است. برای درمان نیز به کودک تان بستنی، آبمیوه های خنک، فرنی خنک بدهید و دست و دهان کودک را با آب و نمک ضد عفونی کنید. از دادن غذاهای پر ادویه و شور به کودک خودداری کنید.

17. یبوست

یبوست برای کودکان هیچ گونه خطری ندارد اما در صورت تداوم می تواند نشان دهنده بیماری باشد. معمولا نوزادان شیرخوار کمتر دچار یبوست می شوند چرا که شیر مادر ساختار متناسبی برای آن ها دارد و یبوست ایجاد نمی کند.
علامت های یبوست عبارتنداز:

• بی اشتهایی
• مدفوع خشک و یا تکه تکه
• گریه کردن هنگام مدفوع
• بی قراری زیاد
• مدفوع نکردن به مدت یک هفته برای کودکانی که شیر مادرشان را می خورند
• مدفوع نکردن 3 روز برای کودکانی که شیر خشک مصرف می کنند.

دلایل یبوست نوزادان

• دیابت
• آلرژی غذایی
• اختلالات متابولیکی
• مصرف مکمل آهن
• تغییر مارک شیرخشک
• مصرف مکمل های دیر هضم
• سیستیک فیبروزیس
• کم کاری تیروئید
• نقص مادرزادی در روده و معده
• مصرف کم شیر در روز
• مصرف دارو برای مادر یا کودک
• کافی نبودن شیر مادر

بهتر است در چنین مواقعی شکم کودک تان را ماساژ دهید؛ مصرف غذاهای سرشار از فیبر برای مادر، نوشیدن مایعات فراوان توسط مادر و… اگر موارد ذکر شده کار ساز نبود می توانید از پزشک مشورت بگیرید تا با تجویز ملین های ضعیف یبوست نوزاد را برطرف کند.

18. تب مخملک

این بیماری به دلیل آلودگی با استرپتوکوک های گروه A رخ می دهد. علائم اولیه این بیماری نیز سرفه و عطسه است که یکی از راه های انتقالی آن نیز محسوب می شوند.

علائم تب مخمک

• جوش های قرمز رنگ روی پوست
• گلودرد شدید
• حالت تهوع و استفراغ
• تب و لرز
• تورم زبان
• گر گرفتگی صورت
• خطوط قرمز در نواحی چروک پوست

برای درمان این بیماری نوزادان نیاز است تحت نظر پزشک باشید و مصرف آنتی بیوتیک را آغاز کنید؛ فراموش نکنید لازمه بهبودی هر بیماری استراحت کافی است.

19. نفخ شکم، گاز معده و روده

نفخ شکم در نوزادن بسیار طبیعی است اما نوزادانی که توانایی دفع آن را ندارند می تواند اذیت کننده باشد. این بیماری درمان خاصی ندارد اما می توانید با ماساژ شکم هنگام بیقراری نوزاد به آن کمک کنید.

مهم ترین عوامل در ایجاد شدن نفخ شکم عبارتند از:

• عدم تحمل لاکتوز
• حساسیت غذایی
• بلعیدن هوا
• یبوست
• سندرم روده تحریک پذی

در صورت مشاهده موارد زیر به پزشک مراجعه کنید.

• مشکل در بلع نوزاد
• خون یا عفونت در ادرار
• تورم در ناحیه شکم
• مشاهده خون در ادرار یا مدفوع کودک
• ادرار بد بو و یا کدر رنگ

20. عرق گز

این نوع التهاب معمولا در نواحی زیر بغل، کشاله ران، گردن و .. نوزاد دیده می شود. پس از استحمام بدن کودک را کاملا خشک کنید و از تسکین دهنده ها استفاده کنید. به هیچ عنوان پودر بچه نزنید زیرا که التهاب را بیشتر می کند.
اگر التهاب شدیدی را مشاهده کردید فورا نسبت به درمان آن اقدام کنید چرا که می تواند باعث عفونت شود.

کلام آخر

نوزادان بسیار حساس هستند و به دلیل پایین بودن سیستم ایمنی بدن شان خیلی سریع بیمار می شوند؛ از رفت و آمد با افرای که بیماری های واگیردار دارند خودداری کنید تا جان کودک خود را حفظ کنید.