علائم و راه های درمانی سندرم زجر تنفسی نوزادان

سندرم دیسترس تنفسی یا همان زجر تنفسی یک حالت پیچیده و جدی است که بیشتر در نوزادان نارس اتفاق می افتد و در همان مدت زمان اولیه زندگی خود را نشان می دهد. این بیماری بیشتر در نوزادانی که زیر 37 هفته به دنیا می آیند و وزنی کمتر از یک کیلوگرم دارند رخ می دهد اما ممکن است گاها در سایر نوزادان هم رخ دهد. در این مطلب قصد داریم به سندرم زجر تنفسی نوزادان بپردازیم و از دلایل و علائم آن برای شما بگوییم. بنابراین اگر می خواهید راجع به این بیماری اطلاعات بیشتری به دست آورید، تا پایان مطلب ما را همراهی کنید.

سندرم زجر تنفسی چیست؟

معمولا نوزادانی که ریه های آن ها سورفکتانت کافی تولید نمی کند، سندرم زجر تنفسی نوزادان اتفاق می افتد. در حالت عادی در تمام نوزادان سالم مایعی توسط ریه ها تولید می شود و راه های هوایی یا آلوئول ها را باز نگه می دارد و همین مایع باعث می شود تا به نوازد اجازه تنفس داده شود. زمانی که ریه ها سورفکتانت بسیار کمی داشته باشند، آلوئول ها بعد از هر نفسی که نوزاد می کشد، فرو می ریزد. بنابراین نوزاد مجبور است برای نفس کشیدن بیشتر تلاش کند و ممکن است بیش از حد خسته شوند. این کمبود اکسیژن می تواند باعث اسیدوز شدن هم شود. به این معنا که اسید در خون جمع می شود و می تواند به سایر اندام ها آسیب برساند. به همین دلیل است که نوزادانی که با سندرم زجر تنفسی به دنیا می آیند، نیاز به کمک دارند.

جنین تقریبا از هفته 26ام بارداری شروع به تولید سورفکتانت می کند. بنابراین نوزادانی که قبل از 28 هفته به دنیا می آیند بیشتر در معرض این بیماری قرار می گیرند. بزرگسالان هم معمولا به دلیل بیماری های زمینه ای همچون بیماری قلبی، ضربه به سر و قفسه سینه ممکن است به سندرم زجر تنفسی دچار شوند. در واقع چون رگ های خونی ریز در ریه ها مایع را به آلوئول ها نشت می دهند، تنفس مشکل و دشوار خواهد بود.

در کل سندرم زجر تنفسی نوزدان ممکن است زمانی رخ دهد که مادر دیابت داشته باشد، نوزاد کم وزن باشد و یا ریه های نوزاد به طور کامل رشد نکرده باشد.

دلایل اصلی ایجاد سندرم زجر تنفسی نوزادان

برخی از دلایل ایجاد بیماری سندرم زجر تنفسی نوزادان ممکن است موارد زیر باشند:

• کمبود سورفکتانت: به علت کاهش تولید و یا ترشح سورفکتانت افزایش کشش در داخل آلوئول ها و روی هم خوابیدن آن ا در انتهای بازدم می شود و در نتیجه باعث ایجاد خستگی برای نفس کشیدن را به دنبال دارد.
• نقص توسعه ریه ها: در برخی نوزادان که ریه آن ها به طور کامل رشد و توسعه پیدا نکرد و حوضچه های ریوی هم به اندازه کافی باز نشده اند، ممکن است باعث ایجاد مشکل در تهویه و تنفس نوزاد و در نتیجه این بیماری شود.
• عدم کفایت عضلات تنفسی: در برخی موارد هم عضلاتی که برای تنفس نوزادان استفاده می شوند، به طور کامل کفایت ندارند و این موضوع باعث ایجاد مشکلات تنفسی خواهد شد.
• ضعف عضلات ریه ای: گاهی هم ممکن است عضلاتی که مسئول انجام حرکات تنفسی هستند، ضعیف شوند و همین موضوع باعث کاهش تهویه و مشکلات تنفسی شود.
• عفونت ها: عفونت ها به ویژه عفونت های تنفسی می تواند ریه ها را ملتهب کند و منجر به ایجاد این سندرم شود.
• تنگی مجرای هوایی: برخی مشکلات ساختاری در مجاری هوایی نوزادان هم باعث محدودیت در عبور هوا و ایجاد مشکلات تنفسی می شود.

علائم سندرم زجر تنفسی نوزادان چیست؟

معمولا نوزادانی که با این سندرم به دنیا می آیند، رنگ پوست آبی دارند و تنفس آن ها سریع است. انقباض قفسه سینه و باز شدن سوراخ های بینی هم از دیگر نشانه های این سندرم است. زمانی که نوزاد به دنیا می آید پزشکان چند فاکتور را برای تشخیص این بیماری در نظر می گیرند. علاوه بر این علائم ظاهری که نام بردیم، پزشک دستور عکس برداری از قفسه سینه، آزمایش های گاز خون و سونوگرافی قلب می دهد تا بررسی کند نوزاد به این بیماری دچار شده است یا خیر.

اقدامات لازم جهت درمان سندرم زجر تنفسی در نوزادان

چنان چه نوزادی با سندرم زجر تنفسی به دنیا بیاید اولین اقداماتی که پزشکان برای نجات و درمان نوزاد انجام می دهند، مراحل زیر است:

• بستری کردن نوزاد در بخش های مراقبت های ویژه بلافاصله پس از تولد است. نوزاد در این بخش روی تخت های وارمر یا همان گرم قرا می گیرد و لباس او را در می آورند. سپس یک نوار پلاستیکی دور مچ دست یا مچ پا نوزاد می بندند تا وضعیت حال نوزاد که شامل ضربان قلب، تنفس و سطح اکسیژن است، روی صفحه نمایشگر نشان داده شود.
• از طریق هود یا متصل شدن به رسپیراتور، سیستم تنفسی حمایتی برای نوزاد برقرار می کنند.
• در صورتی که وضعیت تنفسی نوزاد بدتر شود، در داخل ریه نوزاد سورفکتانت تزریق می کنند.
• با استفاده از ساکشن، ترشحات دهان و کف حلق نوزاد را خالی می کنند.
• شیردهی به نوزاد به طور موقت قطع می شود.
• آنتی بیوتیک تجویز می شود.

راه های درمان سندرم زجر تنفسی نوزادان

برای درمان بیماری سندرم زجر تنفسی نوزادان معمولا راه های درمانی زیر انجام می شود:

1. مصرف سورفکتانت

یکی از رایج ترین راه های درمان این بیماری، مصرف سورفکتانت است. این ماده که شبیه به ماده سطحی طبیعی ریه ها است، به ریه تزریق می شود و کمک می کند تا سطح کششی کمتر شده و تهویه بهتری در ریه صورت گیرد.

2. تهویه مکانیکی

اگر در نوزادی این بیماری به صورت حادتری خود را نشان دهد، نیاز به تهویه مکانیکی دارد. این فرآیند به وسیله ماشین های تهویه مصنوعی انجام می شود و به نوزاد کمک می کند تا تنفس بهتری داشته باشد.

3. مکمل اکسیژن

در برخی از موارد هم نوازد به مکمل اکسیژن نیاز دارد. در این صورت سطح اکسیژن خون به حد مطلوبی خواهد رسید و هوازی مناسبی را در ریه ها ایجاد خواهد کرد.

4. مراقبت های ویژه نوزادان

نوزادان نارس معمولا با سندرم زجر تنفسی نوزادان به دنیا می آید که نیاز به مراقبت های ویژه تری نیز دارد. به همین دلیل نوزاد را در اتاق مراقبت های ویژه قرار می دهند تا پزشکان و پرستاران به طور مداوم پیگیر حال نوزاد باشند.

5. داروهای کورتیکواستروئیدی

در موارد حاد سندرم زجر تنفسی ممکن است پزشک از داروهای کورتیکواستروئیدی استفاده کند که این دارو هم در درمان این بیماری عملکرد مفیدی دارد. این داروها به کاهش التهاب و بهبود وضعیت تنفسی کمک زیادی خواهند کرد.

نتیجه گیری

اکیدا توصیه می کنیم درمان این بیماری در نوزادان باید حتما توسط پزشک متخصص انجام شود و به هیچ عنوان نباید با تصمیمات خودسرانه خطرات جدی را برای نوزاد ایجاد کنید. پیگیری ها و مراجعات منظم به پزشک متخصص تاثیر زیادی روی بهبود روند بیماری دارد و این موضوع از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.